Χιλιάδες Έλληνες χρειάζονται μετάγγιση κάθε χρόνο στη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης, σε κάποιο ατύχημα ή σε κάποιο νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του (ερυθρά-αιμοπετάλια-πλάσμα). Νέες ιατρικές θεραπείες αναπτύσσονται και περισσότερες πιο πολύπλοκες επεμβάσεις πραγματοποιούνται.
Επίσης η ηλικία των ανθρώπων αυξάνει με αποτέλεσμα να απαιτείται μεγαλύτερη παροχή ιατρικής φροντίδας στους ηλικιωμένους και αύξηση των αναγκών για μετάγγιση. Επομένως δεν αποτελεί έκπληξη που διαρκώς χρειαζόμαστε περισσότερες αιμοληψίες για αυτές τις ζωτικές διαδικασίες.
Κάθε χρόνο στη χώρα μας χρειαζόμαστε περίπου 600.000 αιμοληψίες για να καλύψουμε τις ανάγκες μας σε αίμα. Αυτό μπορεί να γίνει κατορθωτό μόνο αν υπάρχουν άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να διαθέσουν λίγο από το χρόνο τους για να βοηθήσουν τους άλλους.
Ποιος μπορεί να δώσει αίμα;
Μπορεί να αιμοδοτήσει κάποιος αν:
- Δεν έχει προβλήματα υγείας
- Είναι 18-65 ετών (για πρώτη φορά μέχρι 60 ετών)
- Ζυγίζει τουλάχιστον 50 κιλά
- Μετά από τη λήψη του ιατρικού ιστορικού και της εξέτασης που θα έχει στην Αιμοδοσία του επιτραπεί η αιμοληψία
Γιατροί της Αιμοδοσίας εξετάζουν όσους προσέρχονται να δώσουν αίμα. Οι εξετάσεις που γίνονται είναι αναγκαίες για να είμαστε σίγουροι ότι η αιμοληψία είναι ασφαλής για τον αιμοδότη και επίσης ότι το αίμα είναι ασφαλές για τον ασθενή που θα το λάβει.
Κατά την εξέταση θα πρέπει να απαντήσει με ειλικρίνεια σε ερωτήσεις που αφορούν συμπεριφορές που είναι γνωστό ότι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για τη μετάδοση νοσημάτων με τη μετάγγιση αίματος. Ο γιατρός θα πάρει το ιατρικό ιστορικό και θα πραγματοποιήσει την φυσική εξέταση που περιλαμβάνει την μέτρηση της πίεσης του αίματος, τον έλεγχο του σφυγμού και τη μέτρηση του αιματοκρίτη ή της αιμοσφαιρίνης του αίματος. Η λήψη φαρμάκων πρέπει να αναφερθεί και ο γιατρός θα αποφασίσει αν μπορεί ο αιμοδότης να δώσει αίμα, σύμφωνα με διεθνείς οδηγίες.
‘Ολες οι πληροφορίες που δίνονται είναι απόλυτα εμπιστευτικές.
Η μονάδα αίματος που συλλέγεται επεξεργάζεται και παίρνουμε τα παράγωγα αίματος που είναι:
- Αιμοπετάλια που σταματούν την αιμορραγία
- Ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρουν το οξυγόνο
- Πλάσμα που μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και παράγοντες πήξης που βοηθούν να σταματήσει η αιμορραγία
Καθένα από αυτά τα παράγωγα δίδεται σε ασθενείς ανάλογα με το νόσημα του. Κάθε αιμοδότης μπορεί να βοηθήσει 3 διαφορετικούς ασθενείς
Τι είδους εξετάσεις γίνονται στο αίμα;
Μετά την αιμοληψία το αίμα εξετάζεται για να καθοριστεί η ομάδα αίματος.
Σοβαρές λοιμώξεις μπορούν να περάσουν από τον αιμοδότη σε αυτόν που θα πάρει το αίμα του. Για να το προλάβουμε, το αίμα ελέγχεται για ασθένειες όπως ηπατίτιδες Β και C, σύφιλη, τον ιό ΗΙV που προκαλεί AIDS και τον ιό ΗΤLV. Αν όλες αυτές οι εξετάσεις είναι αρνητικές-που δείχνει ότι ο αιμοδότης δεν έχει αυτά τα νοσήματα- το αίμα είναι ελεύθερο να χορηγηθεί σε ασθενείς. Αν κάποια εξέταση είναι θετική η υπηρεσία αιμοδοσίας θα ενημερώσει τον αιμοδότη και το αίμα δεν θα χρησιμοποιηθεί.
Τι θα συμβεί μετά την αιμοδοσία;
- Αφού σηκωθεί ο αιμοδότης από την πολυθρόνα θα καθίσει για 15 λεπτά περίπου να ξεκουραστεί και να πιει ένα αναψυκτικό και να φάει ένα ελαφρύ γεύμα.
- Έμπειρο προσωπικό ευρίσκεται συνεχώς κοντά του. Αν αισθάνεται καλά θα του επιτραπεί να φύγει.
Για 24 ώρες μετά την αιμοληψία
- Πρέπει να πιει ο αιμοδότης επιπλέον υγρά
- Πρέπει να αποφεύγεται από τον αιμοδότη να σηκώνει βάρη με το χέρι που έγινε η αιμοληψία
- Πρέπει να αποφεύγεται η έντονη σωματική άσκηση
- Πιθανόν κάποιοι να νιώσουν στομαχική αδιαθεσία ή ζάλη μετά την αιμοληψία. Δεν υπάρχει πρόβλημα και συνήθως αυτά τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από το φαγητό και αφού πιούμε υγρά.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που διατρέχει ο αιμοδότης δίνοντας αίμα;
Η αιμοδοσία είναι ασφαλής. Νέα αποστειρωμένα υλικά χρησιμοποιούνται για κάθε αιμοδότη, έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος να μολυνθεί κάποιος δίνοντας αίμα.
Επίσης οι Υπηρεσίες Αιμοδοσίας εφαρμόζουν αυστηρά πρωτόκολλα και οδηγίες που εξασφαλίζουν τον αιμοδότη. Ένας υγιής ενήλικας μπορεί να δίνει αίμα χωρίς να έχει πρόβλημα. Εντός 24 ωρών από την αιμοληψία το σώμα έχει αποκαταστήσει τον όγκο του αίματος και σε λίγες εβδομάδες έχουν αποκατασταθεί και τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Πόσο συχνά μπορεί να δίνει κάποιος αίμα;
Οι άνδρες κάθε 3 μήνες αν ο αιματοκρίτης και η αιμοσφαιρίνη τους είναι 40% και 13,5 αντίστοιχα και οι γυναίκες κάθε 4 μήνες αν ο αιματοκρίτης τους είναι 38% και η αιμοσφαιρίνη τους 12,5 πριν από κάθε αιμοληψία.
Ποια είναι τα οφέλη από την αιμοδοσία;
Από την εξέταση του αιμοδότη πολλές φορές ανακαλύπτονται προβλήματα υγείας όπως αναιμία, υπέρταση, αρρυθμίες ή η ύπαρξη κάποιου λοιμώδους νοσήματος όπως ηπατίτιδα, σύφιλη που δεν τα γνώριζε. Από κάποιες μελέτες φαίνεται ότι η συστηματική αιμοδοσία ρυθμίζει τα επίπεδα σιδήρου στο αίμα. Τα αυξημένα επίπεδα σιδήρου μπορεί να αποδειχθούν χειρότερα από την έλλειψη του κυρίως στους άνδρες, γιατί σχετίζονται με εμφράγματα μυοκαρδίου. Επίσης θεωρείται ότι συμβάλλει στην μείωση θρομβωτικών εγκεφαλικών επεισοδίων γιατί μειώνει την υπερπηκτικότητα του αίματος. Όμως το μεγαλύτερο όφελος για τον αιμοδότη είναι η ηθική ικανοποίηση ότι βοηθά να παραμένουν στην ζωή συνάνθρωποι μας που διαφορετικά θα πέθαιναν γιατί το αίμα δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιο άλλο φάρμακο.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Παρά το γεγονός ότι το αίμα ελέγχεται με πολύ ευαίσθητες μεθόδους για νοσήματα που μεταδίδονται με το αίμα η ασφάλεια εξαρτάται κυρίως από εσένα.
Πρέπει να απαντήσεις ειλικρινά στις ερωτήσεις που σου υποβάλλουν οι γιατροί της αιμοδοσίας προ της αιμοληψίας και αφορούν συμπεριφορές που έχουν αυξημένο κίνδυνο για αυτά τα νοσήματα. (Ηπατίτιδα, AIDS, σύφιλη).
Δίνω αίμα σώζω ζωές
Ελευθερία Ζερβού
Συντονίστρια Διευθύντρια Αιμοδοσίας Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων
Share it!
